Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Chorzów

Panie Przewodniczący, Wysoka Rado ! Przeżywamy tydzień wspominając odejście Jana Pawła II, chciałbym na początek motto z Jego wystąpienia przytoczyć : „Pragnę Was jeszcze zachęcić, abyście nadal strzegli swojej tożsamości pielęgnując więzi rodzinne, pogłębiając znajomość swojego języka i starając się przekazywać swoją bogatą tradycję młodemu pokoleniu”. To był Sopot, 5.06.1999 r., w przemówieniu również miedzy innymi do Kaszubów. Od kilkunastu lat jesteśmy w naszym kraju świadkami ożywania lokalizmów i regionalizmów. Z drugiej jednak strony obserwujemy skuteczne przełamywanie barier pomiędzy poszczególnymi krajami, społeczeństwami, powolną unifikację świata i powstawanie zrębów cywilizacji globalnej. Stając się z czasem obywatelami Europy i świata pozostajemy wciąż przypisani do ojczyzny prywatnej, ojczyzny lokalnej, nostalgicznego miejsca kształtującego nasza osobowość. Rodzinne miasto istniejące tu i teraz jest z pewnością ludziom bliższe niż nieskonkretyzowany, nieczytelny w istocie świat czy kontynent. Z całą niemal pewnością możemy zatem powiedzieć, ze to co małe i bliskie jest piękne i nie zmieni tego fakt, że ludzie z takiej ojczyzny doskonale nam znani i bliscy potrafią być nieraz dokuczliwi i natrętni. Edukacyjne dowartościowanie małych społeczności jest cenne we wszystkich regionach i miejscach Polski, jednak na Górnym Śląsku ma to znaczenie szczególne i to z wielu powodów. Otóż losy tej części kraju, deformujący wpływ realnego socjalizmu, szkodliwa postawa regionalnych i lokalnych elit władzy, polityka władz centralnych wobec regionu i ludności rodzimej sprawiły, że wielu mieszkańców rozluźniło więzy z ojczyzną prywatną. Do tej kategorii zubożonej brakiem takiej ojczyzny zaliczyć można również potomków przybyszów, którzy trafili niegdyś tutaj w poszukiwaniu pracy, lepszego życia, awansu edukacyjnego, a dzisiaj ulokowani w śląskich bokowiskach poszukują własnej tożsamości. Prawda o ojczyźnie prywatnej i jej wadze w biografii człowieka warto przeto i trzeba nam wszystkim przypominać. Obecnie we współczesnych doktrynach państw coraz większy nacisk kładzie się na montowanie regionalizmów i możliwości rozwojowe, co związane jest z podnoszeniem psychicznego komfortu poszczególnych grup społeczeństwa, jak również z wykorzystywaniem różnic jako czynnika stymulującego konkurencyjność międzyregionalną. Przykładem takim jest choćby rozwój państwa w Wielkiej Brytanii, gdzie podkreśla się wagę tego, że jest Szkocja, Walia, Anglia itd. Specyfika regionalna traktowana dotąd jako przeszkoda w integracji narodu, hamulec edukacyjnych zamierzeń państwa i bariera na drodze rozwoju cywilizacyjnego staje się motorem tego rozwoju. Miejsce regionu w systemie politycznym, prawnym i edukacyjnym jest w coraz większej mierze wyznacznikiem dojrzałości państwa i na szczęście Polska jako członek Unii Europejskiej przyswaja sobie coraz więcej standardów europejskich. O edukacji regionalnej mówi się zwykle w kontekście szkolnego procesu dydaktyczno-wychowawczego, jednak sprawa ma wymiar znacznie szerszy (...)środowiska lokalnego. Badania socjologiczne wskazują, że człowiek pozbawiony możliwości identyfikacji z bliskim środowiskiem jest szczególnie narażony na zagubienie we współczesnym świecie. Bez tak zwanego poczucia zakorzenienia człowiek nie będzie w pełni podmiotem zachodzących procesów społeczno-kulturowych i ogólnocywilizacyjnych. Edukacja regionalna to nie zamknięta edukacja przeszłości – tu chciałbym to szczególnie podkreślić, gdyż często w naszych działaniach pokutuje takie widzenie edukacji regionalnej, że wystarczy zrobić konkurs gwary i to wypełnia edukację regionalną – wręcz przeciwnie, to nie zamknięta edukacja przeszłości, ale wiedza o regionie, która pozwala zrozumieć każdemu człowiekowi swoje miejsce we współczesnej Europie i świecie. Przy zacieraniu się granic państwowych nowego, szerszego znaczenia zaczyna nabierać pojęcie „region”. Dziś o regionie jako obszarze odznaczającym się swoistymi cechami geograficznymi, etnicznymi i gospodarczymi wyróżniającymi go spośród innych nie tylko w stosunku do kraju, ale także do Europy, a nawet świata. Śląsk to region Polski, Polska to region Europy, Europa to region świata. Samorząd Chorzowa kształtując warunki kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży przyjął politykę edukacyjną miasta Chorzów. Pamiętamy uchwałę z dnia 26.01., gdzie również wyznaczono zadania w polityce edukacyjnej i również tam wspomniano „Program edukacji regionalnej”. Dzisiejsza propozycja to jest właśnie realizacja tego zapisu w polityce edukacyjnej miasta i jest to jako propozycja „Program edukacji regionalnej”. I te szczegółowe zapisy są przedstawione w tych zapisach, chciałbym tu jeszcze zwrócić uwagę na dwie sprawy. Otóż pod względem operacyjnym cały ten program można streścić w dwóch jak gdyby blokach, pierwsze to jest stworzenie bazy wiedzy z przeznaczeniem do wykorzystania w edukacji regionalnej i druga sprawa to jest właśnie upowszechnianie edukacji regionalnej. I w tym pierwszym punkcie tej bazy wiedzy jako specyficzne, nowe i ciekawe i chciałbym tu szczególnie prosić o poparcie w przyszłości to jest stworzenie portalu internetowego wiedzy o regionie, a konkretnie wiedzy o naszym mieście. By to wszystko, co dużym nakładem robimy dla naszego miasta, co publikujemy, co dokumentujemy znalazło się w tym portalu po to, żeby nie tylko młodzież, ale również dorośli mogli bardzo łatwo ściągnąć i przyswajać sobie. Jest to oczywiście pewien wysiłek, na pewno to będzie związany z tym pewien koszt, natomiast to jest to, co w społeczeństwie informacyjnym jest niezbędne żeby było i myślę że to będzie no skutkowało na wiele, wiele lat. Przyjmując uchwałę w sprawie programu edukacji regionalnej chcemy traktować naszą przeszłość jako prekursora nowych czasów, na tradycji i doświadczeniu budujmy naszą przyszłość. Proszę o przyjęcie tego projektu uchwały.

Panie Przewodniczący, Wysoka Rado ! Komisja na swoim spotkaniu analizowała ten projekt uchwały jeszcze przed przedstawieniem go Wysokiej Radzie zaprosiliśmy na nasze spotkanie autorkę podręcznika, właściwie jednego z pierwszych podręczników na temat edukacji regionalnej, współautorkę Panią Irenę Galilejczyk, to jest autorka podręcznika „Chorzów – Moja Mała Ojczyzna” oraz Panią Drosdzol, też autorkę programu edukacji regionalnej, która jest pracownikiem Biblioteki Pedagogicznej Filia w Chorzowie. Wspólnie wydaliśmy tutaj pozytywną opinię na temat tego projektu uchwały, szczególną uwagę zwróciliśmy na to, ze najważniejszy jest ten moment edukacji wczesnej, gdzie po prostu jakby rozwija się tego typu potrzeby i tam jest potrzebne duże takie wzmocnienie jeżeli chodzi o chociażby taki podręcznik, tam kwestia jest analizowana jeszcze w tej chwili ewentualnie wznowienia tego podręcznika „Chorzów – Moja Mała Ojczyzna” z tego względu, ze bardzo często już na wyższych poziomach edukacyjnych, w tak zwanych starszych klasach po prostu nauczyciele mają swoje własne programy, które czerpią z bardzo bogatej literatury tutaj w tym zakresie. Tak że wydaje mi się, ze ten program jest bardzo potrzebny i co należy podkreślić, żeby radni o tym wiedzieli, że Chorzów był prekursorem właśnie jeśli chodzi o edukację regionalną. Środowisko związane właśnie z naszą Radą, środowisko związane ze Związkiem Górnośląskim przed dwoma laty podjęło te działania, które dzisiaj jest wpisane w normalne działania edukacji, są rozporządzenia Ministra na temat edukacji regionalnej, są wytyczne Ministra na temat edukacji regionalnej, kiedy myśmy to zaczynali, to tych programów nie było. I kończąc jeszcze raz powtarzam, ze opinia Komisji jest jednoznacznie pozytywna i myślę ze takim krzywym zwierciadłem jest to, co się dzieje w ostatnim czasie w mediach na przykład, gdzie – nie będę wymieniał tytułu tej gazety, żeby jej reklamy nie robić – która bardzo mocno pokazuje jakieś patologiczne zachowania młodzieży w czasie jakichś imprez sportowych, a nie pokazuje tego co się dobrego dzieje w placówkach, gdzie my po prostu jaki jest nasz wielki wysiłek, żeby ta młodzież kształcić i tej młodzieży dawać jak najlepsze możliwości rozwoju. I jeszcze jedna rzecz, to co powiedział Pan Prezydent – na pewno zawsze należy zwracać uwagę na jakość jak to jest robione. Niestety też bardzo często mamy dosyć ambiwalentne uczucia kiedy widzimy że tą edukację regionalną traktuje się jako akcję, jako takie po prostu poprawnościowe myślenie czy działanie, jako robienie czegoś, co się po prostu zrobienie czegoś, co jest dobrze odbierane przez władze miasta itd. Zależałoby nam na tym i oczywiście bardzo dużo jest takich inicjatyw, gdzie po prostu te inicjatywy są na wysokim poziomie, chociażby konkurs „Chorzów – Moja Mała Ojczyzna”, który jest organizowany co roku na MORiS-ie, Gody które są organizowane, ale naprawdę uważam, że musimy zwracać uwagę na jakość tej edukacji, żeby to nie było po prostu tylko takie byle jakie. Bo niestety z tym tez mamy do czynienia i tak żebyśmy byli uczciwi, to tez trzeba powiedzieć. Dziękuję bardzo.